Polsko-egipska Misja Skalna w Deir el-Bahari kierowana przez prof. Andrzeja Niwińskiego jest jednym z najbardziej niezwykłych przedsięwzięć w dziejach egiptologii.
Polska Misja Skalna jest jedną z najdłużej działających misji w Deir el-Bahari. Historia naszych badań to ponad 20 lat pracy w terenie i drugie tyle, jeśli nie więcej, spędzanych w bibliotekach i zaciszach gabinetów. Wszystko dlatego, żeby móc rzetelnie zrekonstruować i opisać dzieje Egiptu u schyłku jego potęgi, co ostatecznie nastąpiło na przełomie XX i XXI dynastii, około wieków XII i XI p.n.e.
Mało kto zawodowo zajmuje się tym ciekawym i ważnym okresem. Większość naszej potocznej wiedzy o Egipcie dotyczy niemal wyłącznie czasów budowy piramid, i to wyłącznie trzech największych w Gizie, oraz tzw. Nowego Państwa, ograniczonego w zasadzie do dwóch dynastii: XVIII i XIX, kiedy Egipt stał się imperium i „rządził całym światem”. Może jeszcze obija się nam o uszy historia Cezara i Kleopatry – ostatniej królowej Egiptu, której tragiczna śmierć stała się pożywką dla współczesnej kultury popularnej.
Czasy świetności Egiptu bezpowrotnie minęły jeszcze przed końcem XX dynastii. O tym, co było potem, w zasadzie nie dowiemy się ani z popularnych książek, ani z wystaw w muzeach – chyba że ktoś chwyci nas za rękę i pociągnie do którejś z zapomnianych i zakurzonych gablot w Muzeum Egipskim w Kairze. Ale nie znajdziemy w nich dużo złota. Na pewno nie tyle, ile znajdowało się w grobowcu najsłynniejszego (przypadkiem) faraona starożytnego Egiptu: Tutanchamona, przedstawiciela najsłynniejszej XVIII dynastii.
Przez dziesiątki lat archeolodzy mało interesowali się długim okresem, który nastąpił „po wielkich faraonach”. Dlatego, że nie spodziewano się zabytków, które mogłyby stanowić ozdobę prywatnych kolekcji lub muzeów. Wyjątkiem były jedynie sarkofagi z okresu XXI I XXII dynastii – arcydzieła sztuki ciesielskiej i dekoratorskiej. Z perspektywy historii i kultury prawdziwe skarbnice wiedzy o religii i rytuałach starożytnego Egiptu i ich rozwoju w czasie.
* * *
Uwaga! Oficjalne informacje o postępach Misji Skalnej w badaniach archeologicznych w Egipcie (rozpisane na poszczególne lata bądź okresy) są w aktualizacji na rok 2023.
Obecnie kontynuuję pracę nad moim archiwum liczącym kilka tysięcy niepublikowanych wcześniej zdjęć i planów ze stanowiska archeologicznego Misji Skalnej w Deir el-Bahari (Gebel Ragab). Reprezentatywny materiał tekstowy i fotograficzny zostanie przeze mnie opublikowany najprawdopodobniej w trzecim kwartale 2023 roku.
W przygotowaniu mam również pamiątkowy album fotograficzny na 10-lecie (l. 2009–2019) polsko-egipskich wykopalisk na Gebel Ragab, który zgodnie z planem będzie wydany w formie drukowanej, być może w modelu przedsprzedażowym, w 2023 roku.
Strona Misji Skalnej w mediach społecznościowych (fejsbuk): Misja Skalna w Deir el-Bahari / Cliff Mission at Deir el-Bahari.
Zapraszam również na mój kanał YouTube, na którym zamieściłem filmy nagrywane podczas wykopalisk archeologicznych na stanowisku Misji Skalnej: https://www.youtube.com/c/PolskiegipcjaninPl.